Biworo Fani - Bambara - Balafoonritmes - Paul Nas
29554
portfolio_page-template-default,single,single-portfolio_page,postid-29554,bridge-core-3.0.6,qode-page-transition-enabled,ajax_fade,page_not_loaded,,qode-theme-ver-29.4,qode-theme-bridge,disabled_footer_bottom,qode_header_in_grid,qode-wpml-enabled,wpb-js-composer js-comp-ver-6.10.0,vc_responsive
 
Pentatonische balafoon

Biworo Fani

Laatst aangepast 5 november 2019

Engels Frans

BBiworo Fani is een ritme uit Burkina Faso. Letterlijk betekent het stof (fani) van 300 CFA (€ 0,50) (biworo), (wa kele = 5000cfa); Mannen verdienen het geld voor hun gezin en vrouwen doen het werk thuis. Van mannen wordt verwacht dat ze goed voor hun vrouw en gezin zorgen. Als een man deze verplichtingen niet na komt, weet iedereen dat de jurk voor de vrouw alleen “Biworo” kost. Het nummer wil ook uitdrukken dat de wereld aan het veranderen is en dat veel vrouwen hun eigen geld verdienen.


Biworo Fani zoals door IDON! werd uitgevoerd (periode 2005 – 2010)

solist: Eee Bi woro la fani siri ho bafor nja moggo ya warilo
antwoord: Bi woro la fani siri ho bafor nja moggo ya warilo
solist: Hamana wa kele fani siri ho bafor nja moggo ya warilo
antwoord: Bi woro la fani siri ho bafor nja moggo ya warilo
solist: I ti mi wa mousso lini ba ri ka ni ri fo djamma bey i ye
antwoord: Bi woro la fani siri ho bafor nja moggo ya warilo

(solist) I ko fani (antw) njo keye (solist) I ko waxi (antw) njo keye
(solist) I ko motoro (antw) njo keye (solist) I ko bassin (antw) njo keye
(solist) I ko doundoun (antw) njo keye (solist) I ko djembé (antw) njo keye
(ik heb iets gevraagd; ik heb het gedaan / voor je gehaald?)

(solist) tisse kale kouma me fôtô ye anais, (antw) ne tise, tise oura
(solist) ya ma donk kou a me fôtô ye anais, (antw) ne tise, tise oura
(solist) villa kou a me fôtô ye anais, (antw) ne tise, tise oura
(solist) laptop kou a me fôtô ye anais, (antw) ne tisa, tise oura
(ik wil nog iets groters; nee dat gaat niet door!)

Het nummer”Miribali” op het album Nemako van Farafina is duidelijk geinspireerd op ‘Biworo Fani’:
I tie mieli wa musso bieje, ba li ka milie koutja ma tieje
i ko fani (sabara / motoro / magasin) no kieje
be sen ker ma mi fot je; ne tissa tissa ora
la ma da ma mi fot je; ne tissa tissa ora
fila ma mi foto je; ne tissa tissa ora

Op Spotify kan je Miribali (album Nemako) van Farafina ♪♪ hier ♪♪ beluisteren

Over jurken en kleding gesproken…..

In Burkina is het soms gebruik dat de gasten op een bruiloft zich kleden in de stof die het bruidspaar voor de gasten heeft uitgekozen. Het is de bedoeling dat je van die stof een jurk of pak laat maken speciaal voor die bruiloft.

Biworo Fani

Ami was het jaar vooraf regelmatig binnen gelopen in Hotel Zion, waar we gebruikelijk verblijven. Zodoende was ze een vriendin die ons uitnodigde voor haar bruiloft het jaar erop, toe we er ook toevallig waren. Een mooie aanleiding om ons uit te dossen in nieuwe kleding in het dessin  dat zij had uitgekozen. Nou ja, de eerste keus was inmiddels overal uitverkocht, dus behielpen we ons met de tweede keus van stof. Maar toch iets bijzonders! Ook Youssouf deed mee en we vertrokken naar het feest in de veronderstelling dat we op zouden gaan in een menigte van eensluidende kleding. Dat viel toch een beetje tegen; we waren toch een opvallende groep. Gelukkig konden we nog twee Afrikaanse vrouwen spotten in dezelfde outfit die met ons op de foto wilde…. Geen goedkope stof, dus niet echt Biworo Fani!

Biworo Fani

Bronnen:

Lessen van Salia Traore, boek: ‘Die Stimme der Balafon’ van Moussa Hema en Adrian Egger, CD Nemako van Farafina.

Update geschiedenis
Geen reactie's

Geef een reactie