Bolo Do Bolo La / La Clé

BBekend onder de naam Boro Domborola; maar de eigenlijke naam van het lied is Bolo Do Bolo La. Dit betekent in het Bambara, Dioula en Malinke: ‘Hand in Hand’. Het liedje bestaat maar uit een paar regels maar er zit een heel verhaal achter met symboliek en levenslessen. De zinnetjes zijn belangrijke zinnen uit het verhaal die de boodschap van het verhaal benoemen.
Het verhaal gaat over een jongen die zijn vriendin wil uitnodigen om samen de nacht door te brengen in een kamer. Het meisje heeft de sleutel van de kamer. Parallel volgen de ouders van de jongen het toneel van de twee geliefden. De moeder van de jongen is niet te spreken over het feit dat het meisje de sleutel beheert maar ook niet over dat het meisje de deur opent voor haar zoon. De moeder noemt het meisje een ‘teef’, een vrouw die te makkelijk is met mannen. De vader is niet tevreden over zijn vrouw omdat zij niet het recht heeft het meisje te diskwalificeren als een slet. Hij zegt zijn vrouw dat de kinderen nog jong zijn; ‘Als het meisje een slet is, dan is onze zoon dat ook!’. De balafonisten benoemen ‘de sleutel’ (van de kamer) als het cruciale ding waar het om gaat. Het stuk wiordt daarom ook ‘La Clé’ (de sleutel) genoemd.Het nummer inspireerde me om er zelf enkele solo begeleidings frases bij te bedenken.

 (i) Bolo do Bolo la , Bolo soumalé bè (1a)
La Clé do Bolo la, Clé soumalé bè (1b)
(Dogo Fara voegt toe: ‘mè do mè do bo ma – nou ba lé ti nwa’)
Mogo ta fô wali dén ko soungourou ba, i ta bi bolo la i to laban don (2a)
Mogo ta fô dé ba Kamalén ba, i ta bi bolo la i to laban don (2b)
Tamagnon son fô mogo kana tamagnon son fô son ban bèla (3)
Tamagnon son fô son si kana tamagnon son fô son ban bèla (3)

Doe je hand in de mijne, want de jouwe is fris (1a)
De sleutel in je hand is (ook zo) fris (1b)
Spreek niet van dat meisje alsof ze ‘makkelijk’ zou zijn
zij zou je dochter kunnen zijn; ken jij haar toekomst? (2a)
Spreek niet van die jongen alsof hij ‘makkelijk’ zou zijn
hij zou je zoon kunnen zijn; ken jij haar toekomst? (2b)
Spreek nooit over het slechte karakter van je vriend,
want iedereen, ook jij, hebt slechte karaktertrekken (3)

(Soungourouba is een vrouw die (te) makkelijk is met mannen, Kamalénba is een jongen die (te) makkelijk is met vrouwen.)

Hieronder een uitvoering door Neba Solo, met de – Senoufo – titel: Bakoro

Hieronder een uitvoering op het album Sabagnouma: Balafons et Tambours of Africa

152 bpm Arrangement

152 bpm Patroon A

185 bpm Arrangement

185 bpm Patroon A

217 bpm Arrangement

217 bpm Patroon A

Bronnen:

DVD van Aly Keita & Gert Kilian, CD Walila van Dogo Fara,
betekenis van Youssouf Keita. Album van Sabagnouma: Balafons et Tambours de Burkina Faso. Neba Solo met ‘Bakoro’.