Térété

TTérété gaat over heet aankaarten en bespreken van dingen die binnen een stel spelen op een vruchtbare manier. Het is een lied dat de vrouwen in de dorpen gebruiken om aan te geven dat zijn iets belangrijks willen bespreken met hun man. Dat kan van alles zijn. Als de man het hoort en begint mee te zingen, is dat een goed teken voor het te verwachten gesprek.

Het is ontstaan uit een verhaal over een Bwa-koppel, waar de sfeer niet zo goed is omdat de man – als hij drinkt – ‘een kwade dronk’ heeft. Als hij alcohol heeft genuttigd is hij niet meer vriendelijk en lief naar zijn vrouw en kinderen maar juist lastig en agressief. De vrouw en de kinderen in het gezin lijden onder het nare gedrag van hun man en vader tijdens zijn drankgebruik. Om tijdens dat alcohol gebruik zijn slechte gedrag aan te kaarten werkt meestal niet en daarom doet zijn vrouw dat op een dag terwijl hij nuchter is en zij bezig is met huishoudelijke taken zoiets als het stampen van het gierst, of het malen van meel op de molensteen of het doen van de was (iets met ritme waar je een liedje bij kan zingen). Tijdens het zingen benoemt ze zijn kwade dronk en de beproevingen die dat meebrengt voor de vrouw en het gezin. Ook benoemt ze in het lied dat ze hem (in nuchtere staat) ‘s nachts belet om haar aan te raken en dat ze hem dan vertelt dat hij onuitstaanbaar is als hij drinkt! Hij gaat meezingen en hetijs is gebroken om dit lastige onderwerp te bespreken!

Als het lied nu gezongen wordt en de man antwoord zingend mee, dan is de bodem gelegd voor een vruchtbaar gesprek! In het lied zoals dat nu wordt gezongen komen enkele regels uit het (oorspronkelijke) verhaal naar voren die kenmerkend zijn voor de situatie.

Térété Téré: De lijdensweg door een slecht humeur!

Speciaal voor de Balafoon meeting heeft Youssouf filmpjes opgenomen om mij alvast voor te bereiden en om mijn analyse te maken en de patronen te kunnen oefenen. Maar ook maakte hij filmpjes die konden worden vertoond voor het geval dat we geen live verbinding konden krijgen tijdens de balafoon meeting zelf. Een mooie introductie op het ritme!

Deze video is ondertiteld! Zet ondertiteling aan!

Refrein: Térété Téré, Térété Téré
gevolgd door een van de volgende vier zinnetjes:

Lied 1: Térété Téré mi Hana ma Bara Térété Téré
Beproevingen voor de vrouw door het slechte gedrag van hun man

Lied 2: Baro nè Téré yi bèn sé, lo bèn zùn Han nè sìn lo (2x)
De man met een kwade dronk kan het niet schelen dat zijn vrouw zich ellendig voelt

Han nè Téré yi bèn sé, lo bèn zùn Baro nè sìn lo (2x)
De vrouw met slecht humeur kan het niet schelen dat haar man zich ellendig voelt

Han nè Téré yi bèn sé, lo bèn zùn Zo nè waa wèè (2x)
Vrouw met een slecht gedrag, weet niet eens dat haar baby huilt

Refrein: Térété Téré, Térété Téré
gevolgd door het volgende zinnetje:

Lied 3: Térété alcolicoli yùna bèn zùn bio ho waa wa ba nììì
De alcoholist trekt zich niets aan van het gevaar en de schade die alcohol in huis veroorzaakt

Refrein: Térété Téré, Térété Téré
gevolgd door een van de volgende vier zinnetjes:

Lied 4: To nian nian nìììì an bèn nian nian oo
Raak me niet aan en ik raak jou ook niet aan
To pa pa ni an bèn pa pa oo
Ik raak je aan als je mij aanraakt
Oo njan njan nì ma njan njan oo
Jij streelt mij niet, en ik streel jou ook niet
Òo pa pa nì ma pa pa oo
Als je me slaat, dan sla ik jou ook

115 bpm Patroon A

115 bpm Patroon B

144 bpm Patroon A

144 bpm Patroon B

160 bpm Patroon A

160 bpm Patroon B

Bronnen:

Youssouf Keita, met filmpjes geïntroduceerd op de Balafoon meeting van 4 februari in Tilburg, Nederland.