Maloya Bana

M Maloya Bana is een Djoula nummer dat wordt gespeeld op de dag van de bruiloft, als de vriendinnen van de bruid met de bruid samen zijn gekomen. Als de eerste balafonist aankomt voor het feest, wordt door het clubje gevraagd dit nummer voor hen te spelen. Het bevestigd het aanstaand huwelijk voor de bruid en de band van de vriendinnen.
In West Afrika wordt altijd een beetje meewarig naar jou (als westerling) gekeken als je niet getrouwd bent, of erger, als je geen kinderen hebt. In deze cultuur is het nog zo vanzelfsprekend dat er toch wel iets met je aan de hand moet zijn als je vrijgezel en/ of zonder kinderen bent.
De oorsprong van dit lied is uit de tijd dat het nog (sterker) een schande was als je als niet al te jonge vrouw nog niet gehuwd was.
Er was een specifieke vrouw die voor al haar vriendinnen al hun bruiloften had mede-georganiseerd. Nu trad ze als laatste toch ook in het huwelijk en ontstond dit lied. Er werd gezongen dat ‘de schaamte voorbij is’.

A Yé Maloya Bana
Deni Fouroula Maloya Bana

(voor Deni kan je een naam invullen van betreffend persoon)

Tijdens onze Workshop in Ivoorkust (januari ’24) hadden onze leraren eigenlijk al een drukke tijd. Nog een paar weken voordat de Ramadan begon, was het nu de tijd om je bruiloft te hebben gepland of andere feesten te houden. Immers in de Ramadan wordt het door alle geloven gerespecteerd dat de moslims vasten en er geen feestelijkheden zijn.

Drie van onze leraren (Souleymane, Yaya en Seydou) hadden op dezelfde dag bruiloften waar zij zouden gaan spelen. Zij maakten alle drie deel uit van ‘Djarabikan’, een zeer gerespecteerde band in Abidjan, maar ook daarbuiten. Daarnaast had ieder nog zijn eigen band en die zouden dus ieder bij een bruiloft gaan spelen. Voor ons een mooie gelegenheid om naar Abidjan te gaan en een ‘bruiloft-tour’te houden langs de drie bruiloften waar onze leraren gingen spelen.

Het bleek dat ieders band ook wel een tijdje zonder hun band-leider kon spelen (er wordt veel gewisseld tijdens een optreden, dat soms de hele nacht of zelf meerdere dagen kan duren). Bij de eerste bruiloft bleken ze alle drie present en speelden soms samen, ook  nog met Youssouf erbij, onze vast Burkina-leraar. Op de foto staat Yaya met enkele mooi uitgedoste bruilofts-gasten.

NB:

• Let op dit nummer heeft alleen het gedeeltelijk onderwerp gemeen met het nummer Maloya, elders op de website.
• Maloya is (ook) een muziekgenre van Réunion, meestal gezongen in Réunion Creole, en traditioneel begeleid door percussie en een muzikale strijkstok. Maloya is een nieuwe vorm die zijn oorsprong vindt in de muziek van Afrikaanse en Malagassische slaven en Indiase contractarbeiders op het eiland. Maloya werd als zo’n bedreiging voor de Franse staat beschouwd dat het in de jaren zeventig werd verboden.’ (Bron Wikipedia). In Mozambique betekent Maloya “bezwering, hekserij”, Madagascar Maloya betekent “praten, vermommen” en andere taal in Afrika betekent Maloya “verdriet, pijn, ongemak”.(bron: Waasi ‘Tikaf’ Nguvu).

Bronnen:

Souleymane Diabaté, Grand Bassam, Ivoorkust, januari 2024