Ghanese Gyll voor het Wereldpodium - Blog - Paul Nas Balafoon
balafoon, balafon, Burkina Faso, pentatonic, pentatonisch
31425
post-template-default,single,single-post,postid-31425,single-format-standard,bridge-core-3.1.4,qode-page-transition-enabled,ajax_fade,page_not_loaded,,qode-title-hidden,qode-theme-ver-30.3,qode-theme-bridge,disabled_footer_bottom,qode_header_in_grid,wpb-js-composer js-comp-ver-7.5,vc_responsive

Ghanese Gyll voor het Wereldpodium

Sinds een paar jaar heb ik contact met Berna Haverkort, een bespeelster van de Ghanese Xylofoon, een balafoon, die lokaal in Ghana ook bekend is onder de naam ‘Gyll’.  Met haar heb ik samen gewerkt om het Ghanese muziekstuk Ganda Yina op papier en op deze website te krijgen. Zij had dit persoonlijk geleerd van SK Karakra Lobi in Ghana. Ik ben ook bij haar thuis geweest en kon de Ghanese instrumenten bewonderen die ze daar had staan. Onder andere een enorme Balafoon / Gyll / Xylofoon die zij vanuit Ghana na naar verblijf daar had laten opsturen. Een pracht instrument, maar wel wat aan de grote kant….

Recentelijk vroeg ze me of ik misschien een goede bestemming zou kennen voor het instrument omdat ze nu toch wat meer plaats in haar woonkamer wilde maken voor andere zaken.

Over de xylofoon en drum (zie foto): gyil met kor/ k^r).

Afkomstig uit Nandom (NW Ghana). Nandom ligt in Dagatistreek dicht bij Hamali (grensstreek met Burkina Faso). Aan dit instrument is alles origineel. De gebruikte materialen zijn in en rondom de compound verkregen: hout, touwen/ leer, kalebassen en spiderwebs die de gaten bedekken. Toetsen zijn met de hand uitgehakt en gestemd volgens het oor van de meester en kalebassen uitgezocht en zodanig bewerkt dat ze de toon van de toetsen ondersteunen en versterken. De huid van geiten/ koeien is in repen gesneden om het onderstel en de toetsen vast te zetten. De xylofoon heeft ooit de 1ste prijs gewonnen (constructie, stemming) in de wijde omgeving van Nandom. Een uniek exemplaar nu op Nederlandse bodem.

GyllGyll

De Gyll wordt bespeeld in Nandom, Noord-Ghana

Ik kende het Wereldpoddium in Steyl en wist dat zij sinds een tijd – naast een Zuid Amerikaans paviljoen – ook een Ghanese werkplaats hebben. Mijn vriend Jan Wilms heeft een tijdje intensief meegewerkt aan presentaties in het Wereldpaviljoen met een bespeelbaar doek waar Afrikaanse geluiden en instrumentgeluiden uit leken te komen. Ook hebben we met het bandje ‘Dalaba’ waarin ik een tijd gespeeld heb, opgetreden voor het Wereldpodium. Het leek me een prima bestemming!

Berna legde contact en ze waren blij met haar aanbod voor een Ghanese Gyll voor het Wereldpodium Steyl!

Persbericht:

 

Wereldpaviljoen verrijkt met authentiek Ghanese xylofoon

STEYL – Het Afrikaans instrumentarium van de culturele attractie het Wereldpaviljoen in Steyl is dezer dagen verrijkt met een authentieke xylofoon uit Noord-Ghana. Het twee meter lange instrument is geschonken door de familie Haverkort-van der Plaats uit Rheden. Man en vrouw hebben beiden op de landbouwuniversiteit in Wageningen gestudeerd en werden uitgezonden naar Ghana. Daar heeft het echtpaar enkele jaren gewerkt en gewoond in Navronge (Upper East Ghana). In 1991 hebben ze de xylofoon gekocht van de maker en bespeler van dit instrument. Deze xylofoon werd in Ghana gebruikt als begeleiding van kerkliederen. Bovendien was de xylofoon prominent aanwezig bij begrafenissen. “We hebben het destijds gekocht vanwege de klank en omdat het zo’n prachtig kunstwerk is”, vertelt Berna Haverkort-van der Plaats die zelf goed kan spelen op dit instrument. “We zochten een goede bestemming voor dit prachtige instrument en kregen van xylofoon docent Paul Nas uit Tilburg de tip om het te schenken aan het Ghana ineefatelier van het Wereldpaviljoen”. Maandag arriveerde het instrument in Steyl tegelijk met een aantal Ghanese trommen en djembé, twee authentieker stoelen en diverse kleren en doeken. “We zijn erg blij met deze geschenken die ons inleefatelier Ghana verrijken”, aldus voorzitter René Poels die de geschenken met plezier aannam.

Ghanese Gyll voor het Wereldpodium

Een Ghanese Gyll voor het Wereldpodium Steyl!

Ghanese Gyll voor het Wereldpodium
No Comments

Post A Comment